Mpox update 2024
Mpox, voorheen bekend als apenpokken, blijft wereldwijd een zorgwekkende ziekte. Terwijl de uitbraak van 2022 in Europa en Noord-Amerika leidde tot een tijdelijke piek in besmettingen, heeft 2024 een nieuwe fase ingeluid met de opkomst van een mogelijk besmettelijker en ziekmakender variant van het virus. Deze nieuwe variant, genaamd variant Ib, verspreidt zich momenteel in West- en Centraal-Afrika en heeft wereldwijd de aandacht getrokken nadat het eerste geval buiten Afrika in Zweden werd bevestigd. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft de situatie inmiddels uitgeroepen tot een internationale noodsituatie voor de volksgezondheid. Ondanks deze ontwikkeling zijn er in Europa nog nauwelijks gevallen waargenomen en is de kans op een besmetting zeer laag. Raadpleeg je arts bij twijfel. Het virus verspreidt zich door huid-op-huid-contact of door seksuele contacten.
Wat zijn Mpox?
Mpox is een zoönose die ook van mens op mens (via huid-op-huid of seksueel contact) kan worden overgedragen. De ziekte is endemisch in Centraal- en West-Afrika en wordt veroorzaakt door een virus dat behoort tot de Orthopoxvirussen, verwant aan het variolavirus (pokken). Het virus werd voor het eerst geïdentificeerd in 1958 bij laboratoriumapen, maar knaagdieren worden nu beschouwd als de belangrijkste gastheren. De spill-over verloopt het vaakst via deze laatste.
Nieuwe Mpox variant
Er zijn twee verschillende stammen van Mpox: clade I en clade II. De eerste leidt tot een ernstiger ziektebeeld en een hoger overlijdensrisico dan de tweede.
Achter de huidige uitbraak zit een subtype van clade I, genaamd clade Ib. De wereldwijde uitbraak van Mpox in 2022 en 2023 was het werk van een subtype van clade II. Tot nog toe is er geen bewijs dat deze clade Ib-variant gevaarlijker is dan de oorspronkelijke clade I-virussen.
Deze nieuwe Mpox variant Ib dook vorig jaar september op in de Democratische Republiek Congo (DRC) en sindsdien in een aantal buurlanden. Op 15 augustus 2024 is in Zweden een geval van Mpox-infectie met de nieuwe variant Ib vastgesteld. Dit is voor het eerst dat een infectie met de nieuwe variant buiten Afrika is vastgesteld.
De huidige uitbraken van Mpox in Afrika zijn dus vooral het gevolg van nauw, intensief lichamelijk contact tussen mensen onderling. De uitbraak in 2022 in Europa en Amerika kwam vooral voor bij mannen die seks hebben met mannen. De nieuwe variant wordt evenzeer door (hetero)seksueel contact doorgegeven. Er is momenteel nog onvoldoende bewijs dat het besmettelijker en ziekmakender zou zijn dan de andere clade I variant.
Symptomen
Mpox start meestal maar niet uitsluitend met griepachtige symptomen (koorts, spierpijn en gezwollen klieren). Huidlaesies (vaak pijnlijke) volgen 1 tot 4 dagen hierna, vaak beginnend op plek van eerste blootstelling (vaak oro-/anogenitaal gebied). Ronde pustels, gespannen en diep geworteld in de dermis. Korsten na 8 of 9 dagen uitslag. Proctitisbeeld is ook mogelijk.